Επιτροπή Περιβάλλοντος 9-7-2013 Παρακολουθείστε την εισήγηση της Ραχήλ Μακρή με θέμα "Αποκατάσταση Πυρόπληκτων περιοχών, Πρώην Ταμείο "Μολυβιάτη"
Αποκατάσταση
πυρόπληκτων περιοχών – πρώην Ταμείο
Μολυβιάτη
(εισήγηση
με βάση τα Πρακτικά
της
Τρίτης 19 και της Πέμπτης 21 Μαρτίου 2013)
Ειδική
Μόνιμη Επιτροπή Περιβάλλοντος
Ραχήλ
Μακρή
Βουλευτής
ΠΕ Κοζάνης
ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ
ΕΛΛΗΝΕΣ
Την
Τρίτη, 19 Μαρτίου 2013 συνεδρίασε, στην
Αίθουσα «Προέδρου Αθανασίου Κων.
Τσαλδάρη» (223) του Μεγάρου της Βουλής, η
Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Προστασίας
Περιβάλλοντος, με θέμα ημερήσιας
διάταξης: «Αποκατάσταση πυρόπληκτων
περιοχών μέσω δωρεών – πρώην Ταμείο
Μολυβιάτη».
Τα
μέλη της Επιτροπής είχαν κληθεί να
ενημερώσουν, σύμφωνα με τα πρακτικά, οι
κάτωθι:
- Ευάγγελος Γιαννακούρας, Αντιπεριφερειάρχης Περιφερειακής Ενότητας Αρκαδίας
- Αθανάσιος Μπουραντάς, Αντιπεριφερειάρχης Περιφερειακής Ενότητας Ευβοίας
- Μιλένα Κόντου, Διευθύντρια της Υπηρεσίας Αποκατάστασης Σεισμοπλήκτων (Υ.Α.Σ.) του Υπουργείου Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων
- Κωνσταντίνος Δημόπουλος, Προϊστάμενος της Γενικής Διεύθυνσης Δασών του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής
- Τρύφων Δασκαλάκης, Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Προστασίας Δασών και Περιβάλλοντος της Ειδικής Γραμματείας Δασών του Υ.Π.Ε.Κ.Α.
- Φοίβος Θεοδώρου, Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Σχεδιασμού Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη.
Επίσης,
παρέστησαν:
- Ευαγγελία Κορακάκη, Περιβαλλοντολόγος και Υπεύθυνος Προγραμμάτων της Περιβαλλοντικής Οργάνωσης WWF Ελλάς,
- από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Σκλήβα (Ηλείας) «Ο Άγιος Γεώργιος», η κυρία Αγγελική Κουβαρά, Πρόεδρος, η κυρία Δήμητρα Τζαννέτου, Γραμματέας και ο κ. Ηλίας Μάντεσης, μέλος,
- από την Κοινότητα Μακκίστου, ο κ. Φώτιος Βλάχος, Πρόεδρος και ο κ. Δημήτριος Γρηγορόπουλος, Ταμίας, η κυρία Παναγιώτα Κυριακοπούλου, Πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Χρυσοχωριτών «Ο Άγιος Γεώργιος»,
- Θεόδωρος Παπαηλίου, εκπρόσωπος του Συλλόγου Πυροπλήκτων Αγίας Άννας Πύργου
- Γεώργιος Νικολόπουλος, Πρόεδρος του Συλλόγου Παλαιοχωριτών Δήμου Πηνειού.
Την
Πέμπτη 21 Μαρτίου ημέρα Πέμπτη συνεδρίασε
στην «Αίθουσα Γερουσίας» του Μεγάρου
της Βουλής η Ειδική Μόνιμη Επιτροπή
Προστασίας Περιβάλλοντος με θέμα
ημερήσιας διάταξης: Αποκατάσταση
πυρόπληκτων περιοχών μέσω δωρεών –
πρώην Ταμείο Μολυβιάτη.
Τα
μέλη της Επιτροπής είχαν κληθεί να
ενημερώσουν, σύμφωνα με τα πρακτικά, οι
κάτωθι:
- Μιλένα Κόντου, Διευθύντρια της Υπηρεσίας Αποκατάστασης Σεισμοπλήκτων (Υ.Α.Σ.) του Υπουργείου Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων
- Κωνσταντίνος Δημόπουλος, Προϊστάμενος της Γενικής Διεύθυνσης Δασών του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής
- Τρύφων Δασκαλάκης, Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Προστασίας Δασών και Περιβάλλοντος της Ειδικής Γραμματείας Δασών του Υ.Π.Ε.Κ.Α
- Δημήτρης Ντινόκας, Δασολόγος, Διευθυντής αναδασώσεως και ορεινής υδρονομίας της Ειδικής Γραμματείας Δασών του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής
- Παναγιώτης Λάττας, Δασάρχης Πύργου, εκπρόσωπος της Γενικής Γραμματείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου
- Φοίβος Θεοδώρου, Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Σχεδιασμού Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη
- Καπέλιος Βασίλειος, Αρχιπύραρχος, Προιστάμενος Α΄ κλάδου επιχειρήσεων του Αρχηγείου Πυροσβεστικού Σώματος
- Ιωάννα Κουφάκη, Δικηγόρος, Δρ. Νομικής Σχολής.
Παραβρέθηκαν
ακόμη:
- Κωνσταντίνος Κοσμάς, Καθηγητής Εδαφολογίας Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, τ. Πρόεδρος Εθνικής Επιτροπής για την αντιμετώπιση της ξηρασίας και την ερημοποίηση
- Κωνσταντίνος Τσιμπούκας, Καθηγητής Γεωργικής Οικονομίας στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών
- Αικατερίνη Χρονοπούλου – Σαρέλη, Ομότιμη Καθηγήτρια του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών
- Κωνσταντίνος Λιαρίκος, Περιβαλλοντολόγος και Υπεύθυνος Προγραμμάτων της Περιβαλλοντικής Οργάνωσης WWF Ελλάς
- Εύη Κορακάκη, Δασολόγος και Υπεύθυνη Προγραμμάτων για τα δάση της Περιβαλλοντικής Οργάνωσης WWF Ελλάς.
- Αθανάσιος Καμούτσης, Επίκουρος Καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Εργαστήριο Γενικής και Γεωργικής Μετεωρολογίας
- Τάτσης Δημήτριος, Πυραγός στην Δ/νση Δασοπυρόσβεσης
- Ιόλη Χριστοπούλου, Υπεύθυνη Πολιτικής της Περιβαλλοντικής Οργάνωσης WWF Ελλάς.
Στην
Επιτροπή παραβρέθηκαν και εκπρόσωποι-κάτοικοι
των φορέων πυρόπληκτων: Σύλλογος Ζαχαρέων
Αθήνας Βασίλειος Φουρλής, (Πρόεδρος
Πάνος Φωτόπουλος, επίτιμος Πρόεδρος
Γεωργία Χριστοδουλοπούλου, γραμματέας).
Σύλλογος Πυροπλήκτων Αγίας Άννας
(Πύργος), Γεώργιος Μαρκόπουλος, πρόεδρος,
Θεόδωρος Παπαηλίου, μέλος.
Από τον Πολιτιστικό
Σύλλογο Σκλήβα (Ηλείας) «Ο Αγιος Γεώργιος»:
Αγγελική Κουβαρά, Πρόεδρος Δήμητρα
Τζανέτου, γραμματέας, Ηλίας Μάντεσης,
μέλος. Από την Κοινότητα Μακκίστου,
Φώτιος Βλάχος, Πρόεδρος, Δημήτρης
Γρηγορόπουλος, ταμίας. Πολιτιστικός
Σύλλογος Χρυσοχωριτών «Ο Άγιος Γεώργιος»
Παναγιώτα Κυριακοπούλου, Πρόεδρος,
Ηλίας Γρηγορόπουλος, Γραμματέας. Πρόεδρος
Συλλόγου Παλαιοχωριτών Δήμου Πηνειού,
Γιώργιος Νικολόπουλος.
Από
τις αναφερόμενες συνεδριάσεις της
επιτροπής εξήχθησαν οι ακόλουθες
Διαπιστώσεις και Συμπεράσματα, ενώ από
την διαλογική συζήτηση μεταξύ φορέων
και των Βουλευτών, μελών της επιτροπής
παρήχθησαν προτάσεις για την ολοκληρωμένη
διαδικασία πρόληψης και αποκατάστασης
πυρόπληκτων περιοχών, με αφετηρία τις
καταστροφικές πυρκαγιές του 2007.
ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ
– ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Τα
χρήματα ιδιωτών δωρητών, που μάλιστα
ανέρχονται σε πολλά εκατομμύρια,
συγκεντρώθηκαν στο Ελληνικό Δημόσιο
αλλά διαπιστώθηκαν ιδιαίτερες
καθυστερήσεις στην απόδοση του στους
δικαιούχους πολίτες και οργανισμούς
τοπικής αυτοδιοίκησης
Το
ειδικό ταμείο Αντιμετώπισης Εκτάκτων
Αναγκών ιδρύθηκε το 2007 με Πράξη Νομοθετικού
Περιεχομένου, ωστόσο μεταγενέστερα τα
χρήματα μεταφέρθηκαν στο Πρόγραμμα
Δημοσίων Επενδύσεων και μπλοκαρίστηκαν
καθώς είχαν θεωρηθεί ως έσοδα του Κράτους
και η Τρόικα αποφάσισε ότι δεν μπορούν
να δοθούν.
Παρουσιάζονται
ιδιαίτερες καθυστερήσεις στην απόδοση
των χρημάτων σε δικαιούχους, σε σημείο
που ηγέρθησαν ερωτήματα εάν υπάρχουν
άνθρωποι που ζουν ακόμα σε πρόχειρα
καταλύματα.
Ιδιαίτερη
βαρύτητα οφείλει να δοθεί στην πρόληψη
καθώς για κάθε ευρώ που δεν αξιοποιείται
στην πρόληψη αντιστοιχούν 2,1 ευρώ που
πρέπει να δαπανηθούν για την καταστολή.
Στα
μέτρα αποκατάστασης καταστροφών
προηγούνται οι άνθρωποι και οι κατοικίες
αλλά χρειάζεται μέριμνα για το ζωικό
κεφάλαιο, τις υποδομές και την διασφάλιση
της πολιτιστικής κληρονομίας της Χώρας
μας καθώς αρχαιολογικοί χώροι βρίσκονται
συνήθως εντός δασικών εκτάσεων.
Αποτελεί
κοινή παραδοχή ότι οι καταστροφικές
πυρκαγιές του 2007 προκάλεσαν ιδιαίτερα
εκτεταμένες καταστροφές στην Στερεά
Ελλάδα, Δυτική Ελλάδα, Εύβοια και κυρίως
στη Πελοπόννησο. Βέβαια καταστεί
παραδεκτό ότι πολλοί συμπολίτες μας
έχασαν την ζωή τους και δημόσια και
ιδιωτική περιουσία καταστράφηκε από
την έλλειψη συντονισμού και την απουσία
λειτουργικού σχεδίου αντιμετώπισης.
Πιο
συγκεκριμένα τον Αύγουστο του 2007, στις
πυρκαγιές χάσαμε εκατομμύρια εκτάρια
δάσους. Θρηνήσαμε 67 συνανθρώπους μας.
Εκπρόσωποι
της τοπικής αυτοδιοίκησης εξέφρασαν
παράπονα για αδιαφορία του Κεντρικού
Κράτους και των πολιτικών προϊσταμένων
για την υποστήριξη των προσπαθειών
τους.
Πραγματοποιήθηκαν
πολλές μελέτες για την αποκατάσταση
των περιοχών που επλήγησαν, πολλές εκ
των οποίων και με κρατική χρηματοδότηση
αλλά πλην ελαχίστων εξαιρέσεων δεν
εφαρμόστηκαν τα συμπεράσματα και οι
προτάσεις τους.
Ενώ
βραχυπρόθεσμα η Πολιτεία παρουσιάζει
αντίδραση ως προς την αποκατάσταση των
κατεστραμμένων περιοχών και αναλαμβάνονται
άμεσες πρωτοβουλίες, μεσοπρόθεσμα και
μακροπρόθεσμα ο προγραμματισμός δεν
υλοποιείται.
Η
αδράνεια των πολιτικών ηγεσιών που
προΐστανται της διοίκησης στην περίοδο
από το 2007 μέχρι σήμερα καταδεικνύεται
από την μη ένταξη των πυρόπληκτων
περιοχών σε Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα
Αντιμετώπισης της Ερημοποίησης για την
Ελλάδα που πραγματοποιήθηκε το 2010.
Η
εισαγωγή των χρημάτων του ταμείου στο
ΠΔΕ καθιστά εξαιρετικά δύσκολη την
άντληση πόρων.
Ειδικά
για το ζωικό κεφάλαιο παρουσιάστηκε
ιδιαίτερη αδράνεια στην κάλυψη των
αναγκών των κτηνοτρόφων. Αυτό είχε διπλό
αρνητικό αποτέλεσμα τόσο για το περιβάλλον
καθώς οι φυσικές προσπάθειες αναδάσωσης
υπονομεύονταν από τα κοπάδια που
κατέστρεφαν τα νεαρά φυτά καθώς και για
την οικονομία αφού μεγάλοι πληθυσμοί
ζώων καταδικάστηκαν στην ασιτία.
Εξακολουθεί
να υφίσταται ανάγκη για την ολοκληρωμένο
σχέδιο πρόληψης και αντιμετώπισης με
προτεραιότητες και εναλλακτικές
προτάσεις σύμφωνα με τα υφιστάμενα
επιστημονικά στοιχεία κάθε περιοχής,
προκειμένου να εξασφαλιστεί η
βιοποικιλότητα και η περιβαλλοντολογική
ισορροπία.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Κατά
την διαδικασία εκπόνησης των μελετών
αναδάσωσης πρέπει να ληφθεί υπόψη , εάν
θα επιλεγεί η φυσική ή τεχνική αναδάσωση.
Εάν
είναι απαραίτητη η άμεση ανθρώπινη
παρέμβαση ή χρειάζεται να υπάρξει μία
περίοδος αναμονής. οι αρμόδιες υπηρεσίες
οφείλουν να λάβουν υπόψη ποια είναι τα
κατάλληλα είδη για την περιοχή,
εξασφαλίζοντας την βιοποικιλότητα και
τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά χλωρίδας
και πανίδας.
Πάντα
πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η βασική
αρχή της δασικής οικολογίας, της
μικρότερης δηλαδή διαταραχής του
οικοσυστήματος και της ανάγκης δημιουργίας
πολυσύνθετων οικολογικά ορθών και
ολοκληρωμένων οικοσυστημάτων.
Παράλληλα,
με την αναδάσωση ιδιαίτερη προσοχή θα
πρέπει να δοθεί στην επιλογή και υλοποίηση
των κατάλληλων αντιπλημμυρικών έργων.
Είναι
σημαντικό επίσης, να επιτευχθεί η
αποτροπή εξάπλωσης πυρκαγιών τουλάχιστον
για την επόμενη δεκαετία, προκειμένου
τα οικοσυστήματα να μπορέσουν να
αναπτύξουν τους απαραίτητους μηχανισμούς,
για να ανταποκριθούν σε μια νέα ενδεχόμενη
πυρκαγιά. Διαφορετικά, η φύση δεν θα
έχει καμία δυνατότητα να δώσει από μόνη
της νέα φυτά.
Οι
δράσεις αντιπυρικής προστασίας, πρέπει
να εξασφαλίζουν σε βάθος χρόνου την
προστασία των δασικών εκτάσεων που ήδη
έχουν αποκατασταθεί είτε φυσικά ή
τεχνητά. Αντιπυρικά μέτρα βέβαια θα
πρέπει να ληφθούν και στους οικισμούς
και θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί και
τα σχέδια δράσης των δήμων και βέβαια
και της δασικής υπηρεσίας και να
επικαιροποιούνται.
Παράλληλα
θα πρέπει να υποστηριχθούν και οι τοπικές
υπηρεσίες τόσο με προσωπικό, όσο και
με υλικοτεχνικό εξοπλισμό. Να υφίστανται,
δηλαδή, τα απαραίτητα εργαλεία που
χρειάζονται για να μπορέσουν να
ανταποκριθούν και στο σημαντικό έργο
της περιφρούρησης, που είναι μεγάλο
ζητούμενο, αλλά και της διαχείρισης των
οικοσυστημάτων.
Ιδιαίτερα
σημαντικό ζήτημα αποτελεί η εκπόνηση
σχεδίου συνολικής διαχείρισης της
βόσκησης, ειδικά στις περιοχές που
πλήττονται από πυρκαγιές. Η ολοκλήρωση
πρότυπων δράσεων, βοσκοτόπων και ορθής
διαχείρισης βοσκής, είναι αναγκαία τόσο
για τη διασφάλιση της ανάκαμψης των
υποβαθμισμένων οικοσυστημάτων όσο και
για τη διασφάλιση της δραστηριότητας
των κτηνοτρόφων.
Επίσης
είναι αναγκαία η εφαρμογή ολοκληρωμένων
σχεδίων διαχείρισης, τα οποία αποσκοπούν
στην αειφορική δασική διαχείριση
πολλαπλών σκοπών που θα περιλαμβάνονται
σχέδια αντιπυρικής προστασίας τα οποία
όχι μόνο θα μειώνει την υπερσυσσώρευση
βιομάζας, αλλά θα διατηρεί και την
παρουσία ανθρώπων με αναγκαία γνώση
και ενδιαφέρον στα δάση μας.
Είναι
ιδιαίτερα σημαντικό να ενταχθούν στα
έργα νέες αντιπυρικές ζώνες καθώς και
η αναβάθμιση των υπαρχόντων παράλληλα
με την αναβάθμιση των δασικών δρόμων.
Μια
ιδιαίτερα σημαντική πρόταση αποτελεί
η εκπαίδευση τόσο των πολιτών, προκειμένου
να αποτελούν κοινωνούς και βοηθούς στην
πρόληψη και καταστολή των πυρκαγιών.
Είναι
ακόμα σημαντικό να καθιερωθεί η λειτουργία
ενός Ενιαίου Φορέα Δασοπυρόσβεσης από
κοινού με το Πυροσβεστικό Σώμα και με
τη Δασική Υπηρεσία καθώς και να καταγραφούν
και να συντονιστούν οι φορείς σχετικής
αρμοδιότητας προκειμένου να επιτευχθεί
ο κατάλληλος συντονισμός, την κατάλληλη
στιγμή, όταν γίνεται το γεγονός.
Τέλος
οι άξονες προτεραιότητας στους οποίους
θα πρέπει να κινούνται οι διαδικασίες
αποκατάστασης χρειάζεται να βασίζονται
στην ορθή διαχείριση του περιβάλλοντος
και των φυσικών πόρων, των παραγωγικών
συστημάτων, των υπηρεσιών και των
υποδομών
