Ραχήλ Μακρή: Κωδικοποίηση άρτια επεξεργασία και αξιοποίηση των περιβαλλοντικών στοιχείων για την εξαγωγή πληροφοριών που θωρακίζουν τη δημόσια υγεία

ΕΙΔΙΚΗ ΜΟΝΙΜΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 19/6/2013
''Εισήγηση με θέμα Περιβάλλον και Δημόσια Υγεία''

Διαβάστε και δείτε σε βίντεο την τοποθέτηση της Βουλευτού των Ανεξάρτητων Ελλήνων Ν. Κοζάνης Ραχήλ Μακρή:

ΡΑΧΗΛ ΜΑΚΡΗ: Την Πέμπτη, 24 Ιανουαρίου 2013 συνεδρίασε, στην Αίθουσα Γερουσίας του Μεγάρου της Βουλής, η Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Προστασίας Περιβάλλοντος, με θέμα ημερήσιας διάταξης: «Περιβάλλον και Δημόσια Υγεία».

Τα μέλη της Επιτροπής ενημέρωσαν, σύμφωνα με τα πρακτικά, οι κάτωθι: η κυρία Χριστίνα Παπανικολάου, Γενική Γραμματέας Δημόσιας Υγείας του Υπουργείου Υγείας, η κυρία Αθηνά Λινού, Ειδική Γραμματέας του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού και Καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο κύριος Χριστόδουλος Στεφανάδης, Καθηγητής Καρδιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, η κυρία Πολυξένη Νικολοπούλου – Σταμάτη , Αναπληρώτρια Καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και Επιστημονική Υπεύθυνη και Διευθύντρια του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών «Περιβάλλον και Υγεία. Διαχείριση Περιβαλλοντικών Θεμάτων με επιπτώσεις στην Υγεία», Μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Δημόσιας Υγείας, ο κύριος Γεώργιος Τσουκαλάς, Πνευμονολόγος, Συντονιστής – Διευθυντής της 4ης Πνευμονολογικής Κλινικής του Γενικού Νοσοκομείου Νοσημάτων Θώρακος Αθηνών «Η ΣΩΤΗΡΙΑ» και ο κύριος Στέφανος Σαμπατακάκης, Υπεύθυνος του Γραφείου Περιβαλλοντικής Υγείας του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.), Χημικός Υγιεινολόγος Μηχανικός.

Τα συμπεράσματα και οι διαπιστώσεις. Η έννοια του Περιβάλλοντος είναι πολυσήμαντη περιλαμβάνοντας εκτός από την ρύπανση και άλλες πτυχές, που δύνανται να επιβαρύνουν την ανθρώπινη υγεία, ειδικά στην εποχή μας, όπως το οικονομικό περιβάλλον και το ψυχολογικό περιβάλλον. Ρύπανση δεν θεωρείται μόνο η ατμοσφαιρική. Μορφές αυτής είναι η ρύπανση των υδάτων, είτε του υδροφόρου ορίζοντα είτε των επιφανειακών είτε των θαλάσσιων υδάτων, είναι η ρύπανση του εδάφους που έχει άμεση συνάφεια και με το νερό που πίνουμε και χρησιμοποιούμε, αλλά και με τα τρόφιμα που τρώμε. Επιπρόσθετα είδος ρύπανσης που χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή είναι οι ακτινοβολίες, τόσο οι ιριδίζουσες όσο και η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Τέλος υφίστανται και τύποι ρύπανσης όπως η φωτοχημική και η ηχητική με εντελώς διαφορετικά χαρακτηριστικά και τρόπους αντιμετώπισης.

Παράγοντες αλλοίωσης του περιβάλλοντος μπορεί να είναι ενδεικτικά, αλλά όχι αποκλειστικά: Η γεωργία. Σε αυτή χρησιμοποιούμε φυτοφάρμακα και λιπάσματα που μένουν σαν υπολείμματα στο έδαφος, στο νερό και στα τρόφιμα. Η κτηνοτροφία και η ιχθυοκαλλιέργεια, γιατί και εκεί χρησιμοποιείται τεχνητός τρόπος που εισάγει χημικές ουσίες, που μπορεί να είναι από ορμόνες μέχρι αντιβιοτικά και μέχρι μεταβλητές που επηρεάζουν το ενδοκρινικό μας σύστημα. Επίσης, επηρεάζεται από τις μεταφορές με αυτοκίνητα, με αεροπλάνα, διότι όλοι αυτοί οι τρόποι μεταφέρουν ρύπους στην ατμόσφαιρα και στο νερό. Επηρεάζεται πάρα πολύ από τη δόμηση, είτε κατά τη διάρκεια της δόμησης, είτε και από τον τρόπο της δόμησης.

Το δομημένο περιβάλλον μπορεί είτε να ελκύει ρύπους, είτε να εγκλείει ρύπους, δηλαδή να τους κρατάει μέσα στα σπίτια μας είτε να μην επιτρέπει τη διακίνησή τους. Επηρεάζεται επίσης από τη βιομηχανία πάρα πολύ έντονα και για τους λόγους των αποβλήτων που εκπέμπονται ή που δεν διαχέονται με το σωστό τρόπο. Οι φυσικές καταστροφές, οι πυρκαγιές, οι πλημμύρες, οι εκρήξεις ηφαιστείων, δημιουργούν μεταβολές οι οποίες μπορεί να δημιουργήσουν οξέα προβλήματα υγείας.

Ιδιαίτερη βαρύτητα οφείλει να δοθεί στην επίδραση του περιβάλλοντος στη δημόσια υγεία ιδιαίτερα του ευπαθή πληθυσμού. Οι περιβαλλοντολογικές αλλοιώσεις επιδρούν στα παιδιά, στους εφήβους, στα έμβρυα, στις έγκυες γυναίκες, στους πολύ ηλικιωμένους που ήδη δεν έχουν τους ίδιους μηχανισμούς αμύνης στον οργανισμό τους με τους άλλους.

Επιπρόσθετα, ειδική μέριμνα πρέπει να αποδοθεί στην επίδραση του περιβάλλοντος και της ρύπανσης στις επόμενες γενιές, υπάρχουν ρύποι οι οποίοι θα επηρεάσουν το γενετικό υλικό, μπορεί να οδηγήσουν σε μεταλλάξεις ή μόνιμες ενδοκρινικές διαταραχές. Στο ζήτημα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, κομβικά σημεία αποτελούν η αναγκαιότητα μιας ολοκληρωμένης πολιτικής για το θέμα, αποδεικνύεται από το επιστημονικό γεγονός ότι όταν αυξηθούν οι ατμοσφαιρικοί ρύποι, ιδιαίτερα ο καπνός ή αιθαλομίχλη προκαλούν άμεσα αύξησης του κίνδυνου εμφάνισης καρδιαγγειακών επεισοδίων κυρίως εμφραγμάτων από 48% μέχρι 69%.

Οι αυξημένες τιμές καπνού σχετίζονται με την ολική και την καρδιακή θνητότητα. Οι μέσες τιμές ρύπων που συνεννοούμαστε σήμερα, φαίνεται ότι είναι 40 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο στα μικροσωματίδια που μας ενδιαφέρουν και είναι βασικά συστατικά της αιθαλομίχλης. Αυτά περνάνε όλο το φράγμα των αεροφόρων οδών και πηγαίνουν χαμηλά στις κυψελίδες. Στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη οι τιμές δυστυχώς τελευταία έχουν πολλαπλασιαστεί.

Στο ερώτημα πώς βλάπτει η αιθαλομίχλη όταν αναπνέουμε, οι μηχανισμοί είναι και γνωστοί αλλά και άγνωστοι. Αρχικά δημιουργούν διαταραχές του καρδιακού ρυθμού, δεύτερον αυξάνουν την αρτηριακή πίεση και τρίτον αυξάνουν τις φλεγμονώδεις δείκτες του αίματος. Οι άσηπτη φλεγμονή ενοχοποιείται κάθε μέρα και περισσότερο με την έναρξη, την εξέλιξη και την τελική κατάληξη της αρτηριοσκλήρωσης, δηλαδή της στεφανιαίας νόσου, του εμφράγματος και του θανάτου. Η κύρια πηγή της αιθαλομίχλης αυτές τις μέρες, είναι η καύση των ξύλων και μάλιστα από την άτακτη καύση ξυλείας, διαφορετικής προελεύσεως και ποιότητας που αυξάνεται κάθετα η αιθαλομίχλη και όλοι αυτοί οι δείκτες στην ατμόσφαιρα, στον αέρα που αναπνέουμε.Το χρονικό διάστημα του τελευταίου χειμώνα είχαν στοχοποιηθεί μονοσήμαντα τα τζάκια, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν επιβάρυναν.

Εν κατακλείδι, από την εργασία της Επιτροπής επί του συγκεκριμένου ζητήματος αναδείχτηκαν με το καλύτερο δυνατό τρόπο τα κενά της περιβαλλοντικής διακυβέρνησης που υφίσταται στην πολιτική διακυβέρνηση της χώρας και την ανάγκη της ενσωμάτωσης της συνιστώσας της υγείας της περιβαλλοντικής πολιτικής.

Πρότασες. Κωδικοποίηση άρτια επεξεργασία και αξιοποίηση των περιβαλλοντικών στοιχείων για την εξαγωγή πληροφοριών που θωρακίζουν τη δημόσια υγεία. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε το σημερινό φαινόμενο σπατάλης πόρων, χωρίς να παράγονται τα οφειλόμενα αποτελέσματα. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ειδικοί τα βλέπουν, τα καταγράφουν και τα συζητάνε χωρίς όμως να υφίσταται κρατική μέριμνα ουσιαστικής επίσημης καταγραφής, για παράδειγμα, χωρίς να υπάρχει…... νεοπλασίας.

Οι πληροφορίες που δίνονται από επιμέρους ομάδες που ασχολούνται είτε ερευνητικά, είτε επαγγελματικά είναι κατατετμημένες, είναι περιορισμένες και δεν μπορεί να πει κανείς ότι μπορούν να αναπαραχθούν αυτές οι πληροφορίες και δεν μπορεί να βασισθεί κανείς απολύτως. Για την αποφυγή του φαινόμενου αυτού δύναται να αξιοποιηθούν πηγές πληροφοριών και να αναληφθούν πρωτοβουλίες, όπως το δίκτυο esy.net στο οποίο υπάρχουν καταγεγραμμένα όλα τα περιστατικά που εισάγονται σε κάθε γενική εφημερία, σε κάθε νοσοκομείο και χαρακτηρισμένα αναπνευστικά, καρδιαγγειακά. Όλα αυτά τα στοιχεία πολύ περισσότερο από δύο χρόνια καταγράφονται στο esy.net και μπορεί να αποτελέσουν τη βάση μιας τράπεζας πρωτογενών δεδομένων.

Επίσης, υφίστανται και άλλα προγράμματα αρκετά εξειδικευμένα όπως αυτό που έχει να κάνει με την πρώιμη διάγνωση του μεσοθηλιόματος, μιας μορφής καρκίνου, σε επαγγελματικές ομάδες πληθυσμού οι οποίες είναι εκτεθειμένες σε αμίαντο. Επιπρόσθετα, βρίσκονται σε εξέλιξη προγράμματα από πολλούς άλλους επιστημονικούς οργανισμός όπως τα ελληνικά πανεπιστήμια, για ζητήματα που έχουν να κάνουν με την αξιολόγηση των επιπτώσεων παραγόντων κινδύνου στη δημόσια υγεία και που συνδέονται με τη ρύπανση του περιβάλλοντος. Όλα αυτά τα προγράμματα πρέπει να κωδικοποιηθούν για να καταστήσουμε τα αποτελέσματά τους συγκρίσιμα αλλά και αξιοποιήσιμα, με πραγματικό αντίκτυπο στην ελληνική κοινωνία. Η ίδρυση κρατικών φορέων αξιοποίησης της εξειδικευμένης γνώσης όπως για παράδειγμα το παρατηρητήριο, η υγεία στα Οινόφυτα. Η πολιτεία οφείλει, επίσης, να μεριμνήσει για την περιβαλλοντολογική εκπαίδευση, η νεότερη γενιά θα πρέπει να εκπαιδευτεί στο σεβασμό του περιβάλλοντος. Απλό παράδειγμα αυτού το οποίο αναφέρθηκε στην Επιτροπή είναι ότι τα παιδιά μαθαίνουν ότι δεν καίμε οτιδήποτε ακόμη και πλαστικό στο τζάκι, επειδή θέλουμε να δούμε μια μεγάλη φλόγα. Ευχαριστώ κ. Πρόεδρε.